ALMERE - Wat brengt kunstenaars uit Syrië, Irak, Iran, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Koerdistan en Nederland samen in Almere? Dat is de leus Vrouw, leven, vrijheid. Deze tekst ontstond tijdens de protesten in Iran en is sindsdien een roep om opstand en de rol van vrouwen hierin. In Kunstlinie is door filmmaker Beri Shalmashi een tentoonstelling samengesteld met kunstenaars van soms ter plekke, vaak vanuit de diaspora.

In deze expositie zien we de gemeenschappelijke pijn en eenheid daarin en de roep om vrijheid. Met werken van 20 kunstenaars die protesten soms letterlijk laten zien maar ook de schoonheid van de regio.

Ook is er een videowerk waarin juist onvrijheid van vrouwen in Iran én Nederland wordt weergegeven. Want dat verbaasde kunstenaar Vida Kashani juist toen ze vanuit Iran naar Nederland kwam: dat ook hier vrouwen niet alle vrijheid hebben.

Of het werk van Tina Farifteh, dat onderzoekt waarom we voor vrijheid strijdende vrouwen eren en op tv zelfs een lokje van ons haar af knippen en tegelijkertijd diezelfde vrouwen als het vluchtelingen op de middellandse zee zijn, laten sterven.

Curator Beri Shalmashi beschreef tijdens de opening van de expositie op 21 december dat ze zag dat de broer van Jina Mahsa Amini - met wiens de dood de protesten in Iran allemaal begonnen - de langste nacht van het jaar (yalda) vierde op het graf van zijn overleden zus.

Op haar grafsteen staat geschreven dat haar naam de code werd van een revolutie.

Dat is waar.

We zagen hoe schoolmeisjes joelend het gezag wegwuiven.

En hoe hun broers, zussen, vaders, moeders genadeloos werden vermoord.

En zelfs in de dood is er geen rechtvaardigheid.

En geen rust. En voor alle rouwende families de angst dat ze niet mogen rouwen.

Omdat elke naam een nieuwe code kan worden.

Ik geloof in de strijd van de mensen. En dat wij hun echo zijn.

In het Koerdisch zeggen we al langer dan ik leef dat een vrouw leven betekent en dat er zonder haar geen vrijheid is. Het werd een leus om naar te leven.'


The Fire in Their Eyes is een samenwerking van Beri Shalmashi en Kunstlinie Almere. The Fire in Their Eyes volgt de diepe wortels van jin, jiyan, azadî (vrouw, leven, vrijheid), de leus die zich als een draaikolk door het Midden-Oosten beweegt. Het vormt de rode draad op een reis door de regio. Van de Koerdische vrouwelijke strijders in Rojava (Noord Syrië) tot in de straten van Teheran. De expositie trekt langs mensen die het vuur van hun revoluties met blote handen dragen.‌

Centraal staat het werk van kunstenaars die deze chronische actualiteit op eigenzinnige wijze vormgeven.‌


Beri Shalmashi is filmmaker, in haar werk staat de filosofie van jin, jiyan, azadî vaak centraal. Zij is een prominente stem over Koerdistan en Iran in de Nederlandse media en politiek, en was ook afgelopen jaar zeer actief in het duiden van de protesten in Iran. Voor Kunstlinie cureert zij werk van kunstenaars die diezelfde chronische actualiteit op eigenzinnige wijze vormgeven.